Bezpieczna praca w laboratorium

Bezpieczna praca w laboratorium

Loża laminarna nazywana również komorą bądź szafą laminarną jest specjalistycznym urządzeniem, które umożliwia pracę w sterylnych warunkach, zapewniając obrabianemu materiałowi barierę ochronną przez zewnętrznymi zanieczyszczeniami. Loża laminarna jest urządzeniem wykorzystywanym przede wszystkim do pracy w laboratoriach mikrobiologicznych, choć posiada także wiele innych, praktycznych zastosowań.

Podstawa działania loży laminarnej opiera się na warstwowym i niczym nie zaburzonym przepływie jałowego powietrza, które zostało ówcześnie poddane filtracji przez wysokoskuteczny filtr zanieczyszczeń stałych powietrza (z ang. high efficiency particulate airfilter, czyli HEPA). Dzięki umieszczeniu w większości modeli lamp ultrafioletowych możliwe dodatkowe wyjałowienie wnętrza loży. Jałowe powietrze, które przedostaje się do przestrzeni roboczej ciągłym strumieniem tworzy specjalną barierę ochronną, która utrudnia przedostanie się do wnętrza komory różnego rodzaju bakterii i grzybów. Dzięki temu procesowi możliwe jest zachowanie w pełni sterylnych warunków, które konieczne są między innymi przy pracy z niektórymi preparatami czy hodowlami komórek.

Szeroki wybór komór laminarnych umożliwia dopasowanie ich do indywidualnych potrzeb i wymagań. Podstawowy podział związany jest z poziomym i pionowym przepływem powietrza. Komory z poziomym przepływem podzielić można dodatkowo na komory z I, II i III klasy czystości.

Urządzenie sprawdza się głównie w medycynie, wirusologii, hematologii, mikrobiologii, hodowli roślin, genetyce i medycynie nuklearnej.

Loża laminarna znalazła swe zastosowanie także poza laboratoriami. Urządzenie to wykorzystywane jest między innymi przez specjalistów, których zadaniem jest odzyskanie danych z dysków komputerowych, kart pamięci i innych banków danych, ponieważ umożliwia ono bezpieczną pracę na otwartych podzespołach; używane jest także przy serwisowaniu telefonów komórkowych, gdyż idealnie czyste, wolne od wszelkich zanieczyszczeń powietrze znacznie usprawnia profesjonalną naprawę poszczególnych części urządzeń telefonicznych.

Komory laminarne bardzo często utożsamiane są z innym wykorzystywanym w pracy laboratoryjnej urządzeniem, a mianowicie wyciągiem laboratoryjnym, czyli tak zwanym dygestorium. Co prawda zarówno loże laminarne, jak i dygestoria mają na celu odizolowania stanowiska pracy od otaczających go warunków zewnętrznych, ich zastosowanie jest inne. Zadaniem, jakiemu sprostać ma wyciąg laboratoryjny jest bowiem uniemożliwienie różnego rodzaju substancjom szkodliwym, takim jak gazy o nieprzyjemnym zapachu czy trucizny, przedostania się do laboratorium, a tym samym zagrożenie życiu bądź zdrowiu jego pracowników. Ma ono także zapobiec występowaniu eksplozji i pożarów. Urządzenia te rozróżnia także kierunek przepływu powietrza – w najbardziej typowym modelu loży laminarnej zachodzi ruch powietrza w kierunku odwrotnym, niż ma to miejsce w przypadku dygestorium.

Wykorzystanie obu urządzeń ma ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa osób pracujących w laboratorium, oraz dla efektów ich pracy.

Stosowana jest także do wykonywania leków w aptece. Do tego celu służy osobne, specjalnie przygotowane to tego celu pomieszczenie. Pomieszczenie recepturowe, aby można było wykonywać w niej leki, musi spełniać szereg szczegółowych wymogów, uregulowanych odpowiednimi zapisami w prawie. Wykonywane leki recepturowe można klasyfikować na różne sposoby, np. ze względu na ich postać, zastosowanie itp. Ze względu na wymogi czystości leki robione możemy podzielić na wykonywane w warunkach niejałowych oraz jałowych.

Loża z nawiewem laminarnym to urządzenie, które ma za zadanie stworzyć warunki aseptyczne w najbliższym otoczeniu wykonywanego leku. Ustawia się ją na blacie standardowego stołu recepturowego, w jednym, ustalonym miejscu. Posiada ona dwa rodzaje filtrów: wstępny i absolutny. Mechanizm działania opiera się na przepływie powietrza przez te filtry i oczyszczania go. Najpierw powietrze zasysane jest za pomocą dmuchawy poprzez pierwszy filtr – wstępny, następnie za pomocą kompresora uzyskujemy jednostajny ruch powietrza, który następnie trafia do filtrów absolutnych.